IPO là gì?

Nếu đây là lần đầu tiên doanh nghiệp huy động vốn từ công chúng bằng cách phát hành rộng rãi các cổ phiếu thì được gọi là IPO.

Công ty chủ yếu chia làm 2 loại: Tư nhân và Đại chúng.

• Công ty tư nhân có ít cổ đông và chủ sở hữu không cần tiết lộ quá nhiều thông tin về công ty. Bất cứ ai cũng có thể bước ra thành lập một công ty, chỉ cần bỏ ra một khoản tiền nào đó , nộp các văn bản quy phạm pháp luật và thực hiện theo các quy tắc báo cáo theo quyền hạn của mình. Hầu hết các doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp tư nhân nhưng cũng có trường hợp công ty lớn lại là công ty tư nhân. Thông thường khó có thể mua được cổ phần của một công ty tư nhân. Bạn có thể tiếp cận chủ sở hữu với mục đích đầu tư, nhưng họ không có nghĩa vụ phải bán cho bạn bất cứ thứ gì.
• Ngược lại, công ty đại chúng là doanh nghiệp có vốn đã được bán ít nhất một phần cho công chúng và giao dịch trên thị trường chứng khoán.  Do đó, thực hiện IPO cũng được gọi là “chuyển sang hình thức đại chúng.”

Công ty đại chúng thường có hàng ngàn cổ đông cũng như phải tuân các quy tắc và quy định nghiêm ngặt. Họ phải có một ban quản trị và  phải báo cáo thông tin tài chính hàng quý.

Tại Hoa Kỳ, công ty đại chúng báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC). Ở các nước khác, các công ty đại chúng được giám sát bởi cơ quan quản lý tương tự như SEC.

Từ góc nhìn  của một nhà đầu tư, điều thú vị nhất về công ty đại chúng là cổ phiếu của công ty được giao dịch trong thị trường mở, như một loại hàng hóa  Bất cứ ai có tiền mặt đều có thể đầu tư.

Tại sao phát hành cổ phiếu ra công chúng?

Phát hành cổ phiếu ra công chúng sẽ làm tăng đáng kể lượng tiền mặt. Những cổ phiếu được phát hành và giao dịch công khai cũng sẽ mở ra nhiều cơ hội tài chính cho doanh nghiệp:

• Do do đã trải qua sự kiểm duyệt kỹ lưỡng của SEC nên công ty đại chúng thường sẽ  nhận được mức giá tốt hơn khi phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
• Miễn là thị trường có nhu cầu, công ty đại chúng luôn luôn có thể phát hành nhiều cổ phiếu hơn. Vì vậy, sáp nhập và mua lại được tiến hành dễ dàng hơn do cổ phiếu có thể được ban hành như là một phần của thỏa thuận.
• Kinh doanh trong thị trường mở đồng nghĩa với tính thanh khoản tăng. Điều này khiến công ty có thể thực hiện những việc như kế hoạch sở hữu cổ phần cho nhân viên, giúp thu hút người tài.

Có mặt trên thị trường chứng khoán giúp công ty khẳng định được danh tiếng, uy tín do đó hưởng được nhiều lợi ích khi cần huy động vốn ngoài xã hội.

Trước đây, chỉ có công ty tư nhân với những nền tảng tài chính mạnh mới có thể hội đủ điều kiện để tiến tới IPO nhưng cũng không hề dễ dàng để được lên sàn chứng khoán. Sự bùng nổ Internet đã thay đổi tất cả điều này. Các công ty không còn cần nền tảng tài chính mạnh và lịch sử vững chắc để phát hành ra công chúng.

Thay vào đó, IPO đã được tiến hành bởi những công ty mới nổi nhỏ hơn đang tìm kiếm cơ hội mở rộng kinh doanh. Nhưng phần lớn những doanh nghiệp này chưa từng tạo ra lợi ienhuận và chưa có kế hoạch tạo ra lợi nhuận trong thời gian trước mắt.

Nhược điểm của IPO

Thành lập trên cơ sở vốn chịu rủi ro, những công ty này sau khi đã nhận được lượng vốn đầu tư lớn từ công cuộc IPO sẽ ngay lập tức tiêu pha quá trớn hoặc bỏ túi riêng thay vì dùng tiền cho việc đầu tư và phát triển doanh nghiệp. Trong những trường hợp như vậy, các công ty sẽ bị nghi ngờ và cho rằng tiến hành IPO chỉ nhằm làm giàu cho người sáng lập. Điều này được biết đến là chiến lược thoái vốn.

Đặc điểm của chiến lược này là không có bất cứ mong muốn nào về việc gắn bó và tạo ra giá trị cho cổ đông. IPO do đó trở thành điểm kết  hay vì là điểm khởi đầu. Điều này liệu có thể xảy ra?

Hãy nhớ rằng: IPO chỉ là bán cổ phiếu. Tất cả chỉ là việc bán mà thôi! Nếu bạn có thể thuyết phục người khác mua cổ phiếu cho công ty của bạn, bạn có thể huy động rất nhiều tiền.